चित्रपट

आज त्याने तिला छान सरप्राईज द्यायचे ठरविले . मोठ्या मुश्किलीने सचिन चित्रपटाच्या दोन तिकीट मिळविल्या होत्या . गेले चार दिवस थोडे जास्त काम करून अलाऊन्स मिळवला होता .आणि तसेही शेवटचा चित्रपट पाहून सात वर्षे झाली होती .पण नंतर या संसाराच्या रगाड्यात वेळच मिळाला नाही .काहींनाकाही काम निघायचे आणि राहून जायचे.
पण परवा त्या कार्यक्रमात सचिनला पहिला आणि ती जुन्या आठवणीत हरवून गेली .ती आणि सचिन एकाच शाळेतले  . ती सचिनला सिनियर आणि  तो आपल्या शाळेचा याचा तिला अभिमान . सहज बोलून गेली बघायला हवा हा चित्रपट आणि त्याच्या मनात बसले .शेवटी रविवारी संध्याकाळच्या शोच्या दोन तिकीट्स मिळाल्या आणि तिला सांगितले .
प्रथम तिचा विश्वासच बसेना पण नंतर हरखून गेली . रविवारी पटापट आवरून ती तयार झाली . खरेच माणसाचे मन आनंदी असेल तर त्याचे रूपही खुलून दिसते हे तिला पाहून जाणवले मला . खरेच किती छोट्या छोट्या गोष्टी असतात आयुष्यात खुश होण्यासाठी आणि नेमके आपण तेच विसरतो . चित्रपट नेहमीप्रमाणे हाऊसफुल होताच .
"किती वर्षे झाली हो शेवटचा चित्रपट पाहून आपल्याला "?? ती त्याच्या खांद्यावर डोके घुसळत लटक्या रागाने म्हणाली .
"असतील सहा सात  वर्ष ",तोही गमतीने म्हणाला.", पण खरे सांगू बरेचदा वाटायचे तुला घेऊन जावे चित्रपट पाहायला ,पण नंतर विचार करायचो दोघेही समोरच्या पडद्याकडे तीन तास बघत राहणार  आणि मोठ्या मुश्किलीने मिळणारे तीन तास फुकट घालवायचे ?? त्यापेक्षा एकमेकांच्या  डोळ्यात पाहत बोलत बसू ,भविष्याचे प्लॅन्स करू .पण साले ते तीन तास तरी कुठे मिळायचे ?? रोज काहीतरी नवीन कारणे ,नवीन अडचणी .कधी तुला तर कधी मला" .तो वैतागून बोलत सुटला .
तिने त्याच्या तोंडावर हात ठेवला आणि डोळ्यात पहात म्हणाली", जाऊदे ,आताचे क्षण उपभोगूया .
इतक्यात शेजारी कोणाचेतरी मुसमुसणे ऐकू आले . दोघांनीही माना तिथे वळविल्या तर शेजारी दोन  तरुण रुमालाने डोळे पुसत होते .",अरे काय झाले ?? त्याने विचारले .
"दादा मोठ्या हौसेने सचिन पाहायला आलो. उद्यापासून आम्ही चाललो परदेशात प्रोजेक्ट साठी आणि तिथे प्रोजेक्ट संपेपर्यंत हलताही येणार नाही .म्हटले सचिन पाहून जाऊ .आमचा आयडियल आहे तो .आम्हालाही आमच्या क्षेत्रात त्यांच्यासारखेच बनायचे आहे .पण इथे चित्रपट फुल आहे आणि दुसरीकडे  तिकीट्स मिळत नाही .
त्यांचे केविलवाणे  चेहरे  पाहून आम्हाला वाईट वाटले .अधिक काही घडू नये म्हणून त्याने तिचा हात धरला आणि बाजूला घेऊन जाऊ लागला .इतक्यात तिने त्याचा हात बाजूला केला त्याच्या खिशातील तिकिटे काढून त्यांच्या समोर धरली .
"ही घ्या दोन तिकिटे आणि बघा चित्रपट .एन्जॉय करा". त्या मुलांच्या चेहऱ्यावर हसू पसरले . दिलेले पैसे घेऊन ती बाहेर पडली .
"अग बाई !!वेड लागले का तुला ?? तो थोडा चिडूनच बोलला "अशी कशी  दिलीस त्यांना तिकिटे ? एकतर किती वर्षांनी दोघे चित्रपट पाहायला बाहेर पडलो .तुही किती खुश होतीस  आणि त्यांना सहज तिकीट देऊन टाकल्यास ??
" मला खुश पहायचे होते ना तुला ?? मग हा आनंद माझ्या चेहऱ्यावर दिसत नाही का ?? अरे बघ मुले किती खुश झालीत . आपण त्यांच्या रडवेल्या चेहऱ्यावर हसू आणले यापेक्षा जास्त आनंद कोणता . नाहीतरी आपल्याला सवय आहेच या गोष्टीची .आज आपण चित्रपट पाहून घरी गेलो असतो पण त्या मुलांचे चेहरे पाहून सुखाने झोपलो असतो का ?? आणि सचिन पहायची खरी गरज त्यांनाच आहे . त्यांनाच सचिनकडून आयुष्यातील  स्ट्रगल शिकायचं आहे . त्यातून मोठे व्हायचे आहे . आपले स्ट्रगल तर चालूच राहणार आहे . चला आता बसू पार्कात . तिथे गजरा घ्या आणि डोळ्यात डोळे घालून माझ्या सौंदर्याची तारीफ करीत बसा .त्याने मनोमन तिला हाथ जोडले आणि पावले पार्काकडे वळवली .
(C) श्री . किरण बोरकर

अ सर्च इन सिक्रेट इंडिया

अ सर्च इन सिक्रेट इंडिया ...( रहस्यमय भारताचा शोध )  पॉल ब्रन्टन ...अनुवाद ..पुष्पा ठक्कर
परदेशी लेखकांनी आजवर अनेकदा भारताबद्दल लिहिले आहे . इथली माणसे ,भाषा ,निसर्ग .पण या पुस्तकात भारताची रहस्यमय बाजू अर्थात अध्यात्म,योग साधना ,साधू ,योगी याबद्दल लिहिले आहे . लेखकाने अनेक सिद्धी प्राप्त केलेल्या योगी ,साधूला शोधायचा प्रयत्न केला आहे . या प्रवासात त्याला अनेक प्रकारचे लोक ,साधू, महर्षी योगी भेटले . त्यात काही भोंदू होते ,तर काही हातचलाखी करणारे जादूगार ,तर काही खरोखरच योग आणि भक्ती करणारे होते .पण प्रत्येकाने लेखकाला एकच संदेश दिला आधी स्वतः ला ओळख . भारताच्या या गूढ ,अपरिचित शक्तीबद्दल विस्मयकारक माहिती .

पहिला पाऊस

पहिला पाऊस ....सेकंड शिफ्ट मध्ये काम करणारा अनिल चौगुले पाऊस पडताच बाहेर पडला .कडेकडेने पावसाला चुकवत मनोमनी शिव्या देत उघड्या मशीन आणि इतर साहित्य शेडखाली लपवू लागला . अचानक त्याला जाणवले हा पहिला पाऊस आहे . स्वतःशी हसत त्याने पहिल्या पावसात झोकून दिले .बाजूचे कामगार आश्चर्याने पाहू लागले तेव्हा म्हणाला", कामे तर होतच राहतील पण हा आनंद परत मिळणार नाही .
पहिला पाऊस .... ती स्टेशनला आली आणि पहिल्या पावसाला सुरवात झाली . घरी उशीर झाला तर सोनूली घाबरेल याविचाराने ती हैराण झाली . पहिल्या पावसाच्या निमित्ताने रिक्शावाल्यानी अवाच्या सव्वा भाडे घेण्यास सुरुवात केली . शेवटी ती नाइलाजाने भिजत भिजत घरी पोचली . तिला पाहताच खिडकीत पाऊस पाहत असलेली सोनूली धावत तिच्या मिठीत शिरली . "अय्या तू भिजून आलीस किती मज्जा आणि मी घरात बसून तुझी वाट पाहतेय ",असे म्हणून गाल फुगवले . तिने हसून तिला उचलून घेतले आणि पावसात उभी राहिली . दोघीही मायलेकी पहिल्या पावसाच्या धारा अंगावर घेत नाचू लागल्या .
पहिला पाऊस ...मुबाईच्या ट्राफिक मध्ये अडकलेला सुपरस्टार खान आपल्या कोऱ्या BMW मध्ये बसून पावसाळा शिव्या देऊ लागला .नुकत्याच घेतलेल्या कोऱ्या करकरीत गाडीची त्याला चिंता होती . बाजूला बसलेली छोटी रेहाना मात्र बाहेर पडणाऱ्या पावसाकडे कौतुकाने पाहत होती ."पापा भिजूया का ?? ती पावसात नाचणाऱ्या छोट्या मुलांकडे पाहून बोलली . ",काही गरज नाही ?? कशाला नवीन गाडीची वाट लावतेस घरी गेल्यावर शॉवर खाली भिज" .परवीन आपल्या नवऱ्याकडे पाहून मोठ्याने बोलली . रेहनाचा हिरमुसलेला चेहरा पाहून खान हसला . एक बटन दाबून गाडीचे वरचे कव्हर ओपन केले . पाऊस उघड्या टपातून कोसळू लागला . खान हळूच पत्नीकडे पाहून म्हणाला" या आनंदासाठी दहा गाड्या कुर्बान करेन मी ".
पहिला पाऊस ...... राजाराम नेहमीप्रमाणे शेतात फेरी मारायला गेला . यावर्षी काय लावू या चिंतेत शेतात उभा राहिला .तीन एकरचे त्याचे शेत कोमेजून गेले होते .रखरखत्या उन्हाने जमीन भाजून गेली होती .त्याच्या डोळ्यातील अश्रूच फक्त जमिनीला पाण्याच्या रुपात मिळत होते . या वर्षी तरी पाऊस होईल का असा विचार करत असतानाच आभाळ भरून आले आणि पावसाची सर त्याच्य अंगावर कोसळली .त्याच्या तोंडातून फक्त हुंदका फुटला . न राहवून त्याने आपले शरीर त्या मातीत लोटून दिले . पाठीवर पडून आभाळाकडे पाहत त्याने पाऊस अंगावर घेतला .यावेळी मात्र जमिनीला त्याच्या अश्रूंची चव वेगळीच लागली .
पहिला पाऊस .. बंड्या मोठमोठ्याने ओरडतच घरात शिरला . पावसाने पूर्ण भिजून गेला होता तो . पोळ्या लागणाऱ्या मनीला त्याने उचलून बाहेर आणले .तिच्या ओरडण्याकडे ,ओरबडण्याकडे लक्ष न देता पावसात उभे केले  आणि नाचू लागला . पावसाची सर अंगावर येताच मनी शहारली आणि प्रेमाने भावाच्या पाठीवर धपाटा देत नाचू लागली .
पहिला पाऊस ...भाईनी खिडकीतून पाऊस पाहणाऱ्या निखिलला विचारले ",जायचे का भिजायला ??. एक आनंदाची लकेर निखिलच्या चेहऱ्यावर उमटली ." हो चालेल !! पण तुम्ही आजारी आहात आजोबा "??. तो काळजीने म्हणाला ."अरे  काही होत नाही .या आजारामुळे ही पहिल्या पावसात भिजण्याचा आनंद का घालवू" .तितक्यात अवि आत शिरलो आणि म्हणाला," भाई ,निखिल चला पहिल्या पावसाचा आनंद लुटू
पहिला पाऊस ...विक्रमने फोन केला ,"भाऊ चल बसू पूर्वीसारखे कट्ट्यावर, मी समान घेऊन येतो .आज भिजत भिजत पिऊ ",. म्हटले ",नको त्यापेक्षा तू घरी ये ही भज्या करतेय .गरम गरम चहा आणि भज्या खात पाऊस एन्जॉय करू .तर हा म्हणतो वहिनीला फक्त चहा करायला सांग आम्ही दोघे भज्या घेऊन येतो .आपण चौघे आज पाऊस एन्जॉय करू .
पहिला पाऊस ....पावसात नाचणाऱ्या चिंगीला पाहून विक्रम चिंतनला म्हणाला "अरे चिंत्या आज चिंगी पावसात कशी भिजतेय ?? प्रॅक्टिस नाही का ? घरात राहून प्रॅक्टिस करण्यापेक्षा पहिल्या पावसात मित्र मैत्रिणीबरोबर नाचणाऱ्या चिंगीच्या चेहऱ्यावरचा आनंद जास्त महत्वाचा आहे .चिंतन ने पावसात भिजणाऱ्या चिंगीकडे हसून पाहत उत्तर दिले .
पहिला पाऊस .....अचानक पाऊस आला म्हणून तो आडोश्याला उभा राहिला तेव्हा ती त्याला दिसली .नेहमीसारखीच पदर सावरत ,धक्के चुकवत बाहेर पडणारी . तिचेही लक्ष  त्याच्या कडे गेले आणि डोळ्यातील आनंद चेहऱयावर पसरला ,अय्या तुम्ही ??? हो !!बाहेरच काम होते ,म्हणून लवकर आलो .तो हसून म्हणाला  तू ??  "पावसाची लक्षण दिसत होती म्हणून म्हटले आज घरी जाऊ ,पहिला पाऊस आहे .घरी कुठे कुठे गळतय ,समान नीट ठेवावे लागेल . म्हणून  लवकर  .ती नेहमीच्या काळजीने म्हणाली  .दोघेही आडोशाने चालू लागले .अचानक थांबून त्याने तिच्यासाठी गजरा  घेतला .ती मोहरली . त्याने  तिच्या केसात गजरा माळला ".किती वर्षांनी ?? ती भरल्या कंठाने बोलली दोन अश्रू तिच्या डोळ्यातून खाली ओघळले . काही न बोलता तो तिला घेऊन आडोश्यातून बाहेर आला आणि एकमेकांच्या  कमरेभोवती हात  टाकून भिजत भिजत घरी निघाले .

(C) श्री.किरण बोरकर

रुद्रतेज .....डॉ. चंद्रशेखर चिंगरे .

रुद्रतेज .....डॉ. चंद्रशेखर चिंगरे .
एक नेहमीचीच  राजा राणी राजपुत्राची कहाणी . यासारख्या कादंबऱ्या गो ना दातार ,शशी भागवत यांनी लिहिल्या आहेत . नाथमधव यांची वीरधवल ही याच पठडीतील .
एक क्रूर मेव्हणा आपल्या बहिणीला आणि राजाला ठार करून त्याचे राज्य आपल्या ताब्यात घेतो .राजाचा मुलगा यातून वाचतो आणि मोठा होऊन सूड घेतो . यात सर्व काही आहे . रहस्य ,शृंगार,भावनिक गुंता, घनघोर लढाई ,मांत्रिक,जादूटोणा ,भूत पिशाच्च .मनोरंजन करणारी ही कादंबरी आपल्याला बालपणात घेऊन जाते .

असाध्य ते साध्य

असाध्य ते साध्य ....लुईस गार्डन पग ... अनुवाद ..मोहन गोखले
  लेखकाने ब्रिटनच्या स्पेशल एअर सर्विस मध्ये पाच वर्षे सेवा केली .त्या काळात त्यांनी अनेक दुर्गम भागात गिर्यारोहण आणि धोकादायक ठिकाणी पोहण्याचे विक्रम केले .उत्तर ध्रुवावरील समुद्रात उणे १.७ से. पाण्याच्या तापमानात एक किलोमीटर पोहून जाण्याचा विक्रम त्यांनी १५ जुलै २००७ रोजी केला . हा केवळ एक विक्रम नव्हता तर साक्षात मृत्यूला मारलेली मिठी होती . पृथ्वीवरील सर्वात थंड पाण्याच्या समुद्रात एक किलोमीटर अंतर पोहून जायला साधारण वीस मिनिटे लागतात . केवळ शारीरिक ताकद नाही तर उत्तम मानसिक तयारीची गरज होती . आपले ध्येय कितीही  अडथळे आले तरी कसे पूर्ण करायचे ते हे पुस्तक वाचून कळते . अतिशय सुंदर आत्मचरित्र .

भावना

भाईचे रिपोर्ट हातात आल्यापासून अवि अस्वस्थ होता . घरी जाऊन  काय उत्तरे द्यावीत हेच त्याला सुचत नव्हते . शेवटी नाईलाजाने घरात शिरला . भाई पलंगावर टेकून बसले होते .घरात कोणीच नव्हते. तो बाजूला बसला .
"बोल ,भाई त्याच्या चेहऱ्याकडे पाहत बोलले .
"तुझा आजार गंभीर आहे", घशातील आवंढा परतवत अवि बोलला .
क्षणभर वेदनेची चमक भाईंच्या डोळ्यात येऊन नाहीशी झाली .
"आणि हे सांगायची जबाबदारी नेहमीप्रमाणे तुझ्या अंगावर आली" . भाई हसत बोलले. पण त्यांच्या हसण्यामागील वेदना लपली नाही.
"तुला काही वाटत नाही का ?? अवि काळजीने बोलला.
" तुला काही वाटते का" ?? भाईंनी गंभीर होत म्हटले.
"अरे ब्याऐंशी चालू माझे .उत्तरार्ध चालू झालाय. आता काय वाटायचे ?? आणि तसेही आपण आपल्या भावना एकमेकांपासून लपवातच राहिलो नाही का ?? तू तर दगड म्हणूनच प्रसिद्ध  मित्राची आई वारली तिच्या प्रेताला जातो आणि मित्राला मुलगी झाली तिला बघून येतो असे एकाच टोनमध्ये बोलणार माणूस तू . आज तू का असा वागतोस ??. अवि  नुसताच हसला .
" अवि, भावना व्यक्त करायला शिक ",.हात हातात घेऊन भाई म्हणाले ." काळजी करू नकोस."
हायसे वाटून अवि उठला. मनावरचे ओझे उतरल्यासारखे वाटले शेवटी बाप तो बापच .
रात्री जेवल्यावर अवि निखिल ला घेऊन आईस्क्रीम खाण्याच्या निमित्ताने घर बाहेर पडला . निखिल बारावीला होता .घरात काय चालू आहे याकडे त्याचे लक्ष नव्हते .अभ्यास तो आणि मित्र यातच रमून गेलेला .कट्ट्यावर दोघे बसले .
"निखिल आजोबा आजारी आहेत ",. मी त्याच्याकडे पाहत म्हटले .
"माहितीय ,"त्याने मान न उचलता उत्तर दिले .
"तसे नाही ते खूप खूप आजारी आहेत", . माझ्या बोलण्यातील बदल ऐकून तो चमकला .त्याने माझ्याकडे पाहिले .क्षणभर त्याचा चेहरा रडवेला झाला .
",म्हणजे ते बरे होणार नाहीत का ?? पप्पा तुम्ही आहात ना ? तरीही काही करू शकत नाही का ?? त्याच्या स्वरात अविश्वास दिसत होता . नकळत दोन अश्रू त्याच्या डोळ्यातून बाहेर आले .क्षणाक्षणाला त्याच्या चेहऱ्यावर बदल घडून येत होते .
अविने  त्याच्या पाठीवर हात ठेवला ",काळजी करू  नकोस. करू काहीतरी .मी आहे ना "?? तसा त्याचा चेहरा फुलला .  त्याचा तो फुललेला चेहरा पाहून अविला  भाईची आठवण झाली . त्याचा  मुलगा भावना व्यक्त करायला शिकला होता .

स्पर्धा

मी आणि विक्रम नेहमीप्रमाणे चहाच्या टपरीवर बसलो होतो .तोच समोरून घाईघाईत चिंतन गेला . जाताजाता आमच्याकडे पाहून नुसता हात हलविला . मी आश्चर्याने विक्रमला विचारले  "काय रे, हा चिंत्या हल्ली असतो कुठे ? फारच घाईत दिसतो" ??
"माहीत नाही यार ,पण  रोज घरात लावण्या वाजत असतात .आणि चिंगी तर हल्ली दिसतच नाही बाहेर",
चैताली उर्फ चिंगी म्हणजे चिंतनची सात वर्षाची मुलगी .  हुशार ,चुणचुणीत आणि नकलाकार . टीव्ही समोर उभी राहून जसेच्या तसे नृत्य करणारी . "काहीतरी गडबड आहे बुवा, मी चिंतेच्या स्वरात म्हटले.
" चल उद्या घरी जाऊ त्याच्या ",विक्रमने उद्याचा प्लॅन जाहीर केला आणि विषय संपवला .
दुसऱ्या दिवशी संध्याकाळी मी विक्रमला घेऊन त्याच्या घरी धडकलो . वहिनीने कपाळावर आठ्या पाडत स्वागत केले .आमचे घरी येणे तिला तितके रुचले नाही . तर चिंतनने हसून स्वागत केले . घरात एका कोपऱ्यात घुंगरू पडले होते .लहान तयार पद्धतीच्या नऊवारी साड्या होत्या  आणि चिंगी हातात टॅब घेऊन यु ट्यूब वर लावणी बघत होती . तिच्या चेहऱ्यावर थकवा दिसत होता .वहिनी तिच्याकडे पाहून बोलल्या ",हा आता हावभाव सुरू कर ",. तशी चिंगी उठली आणि आरशासमोर उभी राहून ,ओठ चावू लागली ,ओठावरून जीभ फिरवू लागली ,पापण्यांची फडफड करू लागली .
"देवा !!!  विक्रम आणि मी तरुणपणी ह्याप्रकारचे बरेच अनुभव घेतले असल्यामुळे हादरलोच .
"नाही अजून उठावदार होऊ दे" ,वहिनी ओरडल्या . आणि टॅब मधून विडिओ काढून दाखविले.
"चिंत्या काय चालले हे ?? मी थोड्या रागातच विचारले.
" अरे काही नाही एका वाहिनीवर लहान मुलांच्या लावणी स्पर्धेचा शो चालू होतोय . चिंगी छान डान्स करते म्हणून म्हटले तिला भाग घ्यायला लावू . त्याचीच तयारी करून घेतोय तिच्याकडून ". असे बोलून चिंगीला म्हणाला ",चल काकांना डान्स करून दाखव चिंगी" .
अतिशय नाईलाजाने  चिंगी तयार झाली . वहिनीने खुश होऊन एक लावणी सुरू केली आणि चिंगीने डान्स . खरेच सांगतो हो मन मारून पोरगी नाचत होती . विक्रमने तर डोळे मिटून घेतले तर चिंतन आणि वहिनी तिला अजून प्रोत्साहन देऊ लागले . एकदाची लावणी संपली आणि चिंगीच्या चेहऱ्यावर सुटकेचा भाव आला .
" तेव्हाच  हल्ली चिंगी दिसत नाही  बाहेर खेळताना". विक्रम थोड्या छद्मीपणे बोलला .
"हो ,वहिनीही तेव्हडयाच  ठसक्यात बोलल्या", काय मिळते त्या मुलांच्यात खेळून. त्यापेक्षा नाचाची प्रॅक्टिस करते  . त्यातूनच काहीतरी मिळेल नाहीतर वाया जातील गुण ".
मग कशी प्रॅक्टिस चालू आहे"?? मी कौतुकाने विचारले . तसा चिंतन उत्साहाने पुढे झाला", अरे  सकाळी सहा वाजता उठते मग अर्धा तास योगा त्या नंतर शाळेत जाते. शाळेतून येताच डान्सची प्रॅक्टिस सुरू करते मग संध्याकाळी डान्सच्या टीचरकडे जाते. तिथे प्रॅक्टिस करते . रात्री घरी येते यु ट्यूब वर विविध प्रकारच्या लावणी नृत्याचे विडिओ बघते त्याची आरश्यात बघून प्रॅक्टिस करते आणि झोप आली की झोपून जाते . तसे बघायला गेलं तर दिवस कमीच पडतो ,पण चिंगीचा उत्साह भारी आहे हो ."
दोघांच्याही चेहऱ्यावर कौतुक ओसंडून वाहत होते तर चिंगीच्या डोळ्यावर झापड येत होती . आम्ही हातातील खाऊ चिंगीकडे दिला आणि म्हटले" खाऊन टाक पटकन.
तश्या वहिनी म्हणाल्या ",आता नको ,वजन  वाढेल तिचे .काही दिवस तिच्या खाण्यावर कंट्रोल ठेवलाय आम्ही ".
हताश होऊन आम्ही निघालो इतक्यात चिंगीचा आवाज ऐकू आला", मम्मी छोटा भीम लावू का ?? "काही नको त्या फालतू सिरीयल ,इतर मुलांसारखे बिघडायचे आहे का तुला .झोप आली असेल तर गप झोप .