Friday, August 26, 2022

पोस्टमार्टेम

पोस्टमार्टेम
त्याला जाग आली तेव्हा तो हॉस्पिटलमध्येच होता.नाक्याजवळच्या वळणांवरच त्याची बाईक स्लिप झाली. नेहमीप्रमाणे डोक्यावर हेल्मेट नव्हतेच .साधारण दहा फूट घसरत गेला आणि फूटपाथच्या दगडावर आपटला.
आता काय आपण वाचत नाही हीच शेवटची जाणीव. नेहमी हेल्मेट घालूनच बाईकवर बसायचे असे अनेकवेळा ठरविले होते पण अमलात काही येत नव्हते. आज ना उद्या हे होणारच होते.
 पण डोळे उघडताच समोर दिसला तो डॉ. अमन वर्मा.त्याचाच क्लासमेट . बारावीपर्यंत एकत्रच होते . मग हा बीएस्सी आणि अमन डॉक्टर झाला.
"साहेब, झालात का जागे ? अमनने हसून विचारले आणि त्याने फक्त मान डोलावली .
" तुझ्याकडेच आलो का मी ?" त्यानेही हसून विचारले. 
" अरे ,  सरकारी पाहुणा आहेस तू.रस्त्यावर पडला होतास .पोलीस केस झाली .मग इथेच घेऊन येणार ना तुला ," अमन त्याच्या खांद्यावर थोपटत म्हणाला .
" मग आता बरा आहे मी.घरी कधी सोडणार  मला " त्याने सहज स्वरात विचारले.तसा डॉ.अमन थोडा चिंतेत पडला.
"थोडे दिवस थांब मग बघू .डोक्याचा घाव किती गंभीर आहे ते चेक करू" असे म्हणून बाहेर पडला.
काही वेळाने पुन्हा आत शिरला तेव्हा त्याच्या हातात एक फॉर्म होता.
" हा कसला फॉर्म ? " त्याने अमनला विचारले.
" अवयव दानाचा फॉर्म आहे. इथे बर्याचजणाना अवयवांची गरज पडते . पण दाते सहसा मिळत नाहीत.आता तू आलाच आहेस तर हा फॉर्म भरून जा . आपण गेल्यानंतर आपल्या अवयवांचा बऱ्याच जणांना उपयोग होईल .विचार कर. नाहीतरी तू ही बऱ्याचवेळा हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट होतोच.आज ना उद्या तुलाही अवयवाची गरज लागेलच "अमन त्याच्या डोळ्यात रोखून म्हणाला.
" त्यात विचार काय करायचा.आपल्या शरीराचा मेल्यानंतर ही उपयोग होणार यापेक्षा चांगली गोष्ट कोणती ."असे म्हणून त्याने फॉर्मवर सही केली.
"ठीक आहे .झोप आता .सकाळी चेक करून डिस्चार्जचा निर्णय घेऊ."
मध्येच कसल्यातरी आवाजाने त्याला जाग आली. तो उठून खिडकीसमोर जाऊन उभा राहिला.इतक्यात एक वॉर्डबॉय आत आला.
मी वसंत.डॉ.अमननी तुमचे पेपर आणायला पाठविलेय "तो थंड आवाजात  म्हणाला .

"कुठेय डॉ. अमन ? मला भेटता येईल का त्यांना ?" त्याने हसत विचारले.
"चला ," असे म्हणून वसंत चालू लागला.मागे वळून पाहण्याचे कष्टही त्याने घेतले नाहीत.
 एक अंधारा बोळ पार करून दोघेही त्या मोठ्या खोलीत शिरले. तेथील वासानेच त्याला मळमळू लागले. संपूर्ण पांढऱ्या टाईल्स लावलेली ती मोठी खोली होती.तिथे तीन चार सिमेंटचे ओटे बांधले होते.
त्यातील दोन ओट्यावर दोन व्यक्ती संपूर्ण नग्नपणे झोपल्या होत्या.त्यातील एक स्त्री तर एक पुरुष होता.दोघांचेही चेहरे पांढऱ्या वस्त्राने झाकले होते. त्या स्त्रीचे पोट फाडून आतडी बाहेर ठेवली होती.
सॅनिटाईझर आणि प्रेताचा कुबट वास सगळीकडे पसरला होता.
"ओ मला इथे काय आहे ? " तो ओरडला. 
" हे शवगृह आहे.इथे पोस्टमार्टेम होते."वसंत शांतपणे म्हणाला .
डॉ. अमन इथेच आहे का ..?"
"हो डॉक्टर येतील थोड्या वेळाने पोस्टमार्टेमसाठी.  त्या आधी थोडे खाऊन घेतो. "असे म्हणून वसंताने खुंटीवरच्या बॅगेतून डबा काढला आणि त्या मुदड्याशेजारी बसून शांतपणे खाऊ लागला.
"शी..तुला काहीच कसे वाटत नाही .फाडलेल्या प्रेताच्या बाजूला बसून डबा खायला.."त्याने नाक मुरडत विचारले.
"मग कुठे खाऊ ? तुम्ही ही तुमच्या केबिनमध्ये बसूनच डबा खातात ना ..? तुनच्या टेबलवर लॅपटॉप असतो .फाईल, पेन असते. तसेच माझ्या शेजारी मुडदे असतात .ही करवत असते .हातोडी असते.मुडदयाची फाईल असते. इथे रांग लागलेली असते नेहमी.बाहेर कुठे जाणार.म्हणून इथेच जेवतो आम्ही..चपातीचा तुकडा तोंडात टाकत वसंत म्हणाला." ही आमची कामाची जागा आहे. तुम्हाला  ज्या गोष्टींची गरज लागते ताधि इथेही लागते. तो बघ त्या देव्हाऱ्यात गणपतीही आहे.रोज सकाळी देवपूजाही होते इथे. इथेच चहा कॉफी नाश्ता बनविला जातो.
" तुम्ही डॉक्टर नाही तरीही कसे जमते तुम्हाला हे"त्याने कुतूहलाने विचारले.
 आता डॉक्टर काय प्रत्येक मुडदा फाडत बसणार आहेत का  ? ते आम्हाला सांगतात काय हवे आहे त्यांना.तेच आम्हाला शिकवतात .मग प्रॅक्टिस झाल्यावर सर्व काम सोपे असते .या करवतीने कपाळावर कापायचे. मग डोके उघडून त्यातून मेंदू बाहेर काढून ठेवायचा.मग छाती पार खालपर्यंत कापायची.चाकू हातोड्याने पिंजरा फोडून हृदय ,फुफ्फुस, आतडी बाहेर काढून ठेवायची. पहिल्यांदा कठीण जाते पण एकदा हात बसला की काहीच वाटत नाही. दहा मुडदे फाडले की अकरावा सफाईने फाडता येतो.." वसंताने बाजूच्या ओट्यावरील आतडे हातात घेऊन दाखविले आणि हातातील बाटलीतून घोट घेतला.
त्याने घशातून वर येणारी उलटी कशीतरी थांबवली.
आणि हे काय पितोयस तू..बाटलीकडे बोट दाखवत त्याने विचारले.
" हेच औषध आहे ज्याने सर्व जाणिवा नष्ट होतात" असे बोलून वसंत जोरात हसला.
इतक्यात दरवाजातून अमन आत आला .त्याने त्या नग्न पुरुषाच्या बॉडी शेजारील पेपर हातात घेतले. 
" डोक्याला मार लागून गेलाय. डोक्याचा काही उपयोग नाही.मेंदू बाहेर आलाय त्याचा . बाकी शरीर व्यवस्थित आहे.नीट फाड त्याला.आतील सर्व अवयव व्यवस्थित आहेत.कधीपासून सांगतोय त्याला देहदान कर.आज त्याचे अवयव दुसऱ्यांच्या कामी आले असते .नुसता फॉर्म घेऊन जायचा आणि आज आला तो असा.चल कामाला सुरुवात कर "असे बोलून बाहेर पडला.
"हा अमन माझ्याकडे पाहत का नाही ? त्याला मी दिसत नाही तर तुला कसा दिसतो ?"  त्याने वसंतला विचारले.
" कारण तू मेला आहेस. फूटपाथच्या दगडाला डोके आपटून तुझा मृत्यू झाला .डॉ.अमननेच तुला मृत घोषित केले आणि पोस्टमार्टेमला पाठविले.म्हणून तुला इथे घेऊन आलो. हे तुझे शरीर .चल करायची का सुरवात.." असे बोलत वसंताने करवत हातात घेतली.
"एक मिनिटं, मी तुलाच का दिसतो.आणि तुला भीती वाटत नाही का या मुडदयांची,या जागेची."तो नजर रोखून म्हणाला.
"पूर्वी वाटायची आता नाही वाटत. कारण भीतीचीही सवय होते. "त्या नग्न मुदड्याच्या तोंडावरील पांढरे कापड दूर करून हातात करवत घेत वसंत म्हणाला .
त्याने जवळ जाऊन पाहिले तेव्हा तोच ओट्यावर झोपला होता.डोके फुटून त्याचा मेंदू बाहेर आला होता आणि वसंत शांतपणे करवतीने त्याचे डोके कापीत होता.
© श्री.किरण कृष्णा बोरकर

No comments:

Post a Comment