मंटोच्या निवडक कथा

मंटोच्या निवडक कथा 

अनुवाद... डॉ. वसुधा सहस्त्रबुद्धे

विजय प्रकाशन 

सआदत हसन मंटो एक अवलिया आणि अतिशय संवेदनशील पत्रकार होता .त्याने सिनेपत्रकारीताही केली .अतिशय वेगळ्या विषयावर त्याने वेगवेगळ्या ढंगात कथा लिहिल्या.परंपरेविरुद्ध जाणे ..अन्याय आणि शोषणाविरुद्ध आपली मते कथेद्वारे प्रकट करणे .. बेधडकपणे बोलणे हे त्याचे वैशिष्ट्य.

फळणीची दाहकता त्याने आपल्या  सहज शैलीतून प्रखरतेने  मांडली आहे . तर अलक या कथाप्रकारातून त्याने दोन ओळीतही बरेच काही सुचविले आहे .

देवाशप्पथ या कथेतून आपल्या मुलीची अनेक वर्षे वाट पाहणाऱ्या स्त्रीची आणि तिने ओळख न दाखवल्यावर होणारी अवस्था आपल्याला अस्वस्थ करते . खोल दो या कथेत तरुण मुलीला शोधणारा बाप आपल्याला रडू आणतो . इज्जतीसाठी स्वतःसकट आपल्या बहिणीला संपविणारा चुनीलाल हादरवून टाकतो.. एखाद्याला शब्द दिला म्हणून खून करणारा फोरास रोडवरील मम्मदभाई  कोर्टाची सहानुभूती मिळावी म्हणून आपली प्रिय मिशी भादरतो तेव्हा खूपच केविलवाणा वाटतो.

एकूण वेगवेगळ्या शैलीच्या 52 कथा यात आहे . प्रत्येक कथा तुम्हाला वेगळेपणा देते .

नग्न असलेल्या समाजाचे मी काय कपडे उतरविणार..?? पण मी त्यांना कपडे घालण्याचे काम ही करणार नाही असे तो अश्लीलतेचे आरोप झाल्यावर स्पष्ट करतो .

खोल दो, गंध.,वर खाली आणि मध्ये या कथा अश्लील असल्याचा आरोप होतो पण त्या त्याने निर्दोष सिद्ध केल्या . त्याचे वेश्या वस्तीत राहणे ,सिगारेट ओढणे दारू पिणे हे आकलनापलिकडचे आहे .

फाळणीच्या वेळी झालेल्या दंगलीचा परिणाम त्याच्या टिटवाचा कुत्रा , टोबा टेकसिंग, शरीफन  गुरुमुखसिंहचे मृत्युपत्रसारख्या कथेत स्पष्ट दिसतो . 

त्याच्या बऱ्याच कथेचा सेक्स हा मुख्य गाभा आहे पण तो कुठेही एका बाजूने झुकलेला नाही .

काही कथेतील पात्रे ही त्याने जवळून अनुभवलेली आहेत .

 यात मंटोच्या सगळ्या कथा नाहीत तर डॉ नरेंद्र मोहन यांनी संपादित केलेल्या मंटो की कहानिया पुस्तकातील काही कथांचा अनुवाद आहे . 

डॉ वसुधा सहस्त्रबुद्धे  यांचा मंटोवर खूप अभ्यास आहे . त्यांच्या कथा मराठीत आणल्याबद्दल खूप खूप आभार